ಖಿನ್ನತೆ – Depression
ಖಿನ್ನತೆಯು ಒಂದು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಾಗಿದೆ.ಅದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದುಃಖ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಒಮ್ಮೆ ಆನಂದಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬರ ದೈನಂದಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿ 20 ಜನರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಿಗೆ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಇದು ಕಾಡುವ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ
ಜೈವಿಕ, ಪರಿಸರ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಂಶಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಖಿನ್ನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು
ಖಿನ್ನತೆಯ ಕಾರಣಗಳು
ಖಿನ್ನತೆಯ ನಿಖರವಾದ ಕಾರಣ ಇಲ್ಲವಾದರೂ, ಜೈವಿಕ, ಪರಿಸರ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಂಶಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಖಿನ್ನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
1. ಕುಟುಂಬದ ಇತಿಹಾಸ / ಜೆನೆಟಿಕ್ಸ್
ಖಿನ್ನತೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಪೋಷಕರು, ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು ಅಥವಾ ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧಿ ಅವರು ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದರೆ, ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು
2. ಮೆದುಳಿನ ರಚನೆ
ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು (ನ್ಯೂರೋಟ್ರಾನ್ಸ್ಮಿಟರ್ಗಳು) ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಖಿನ್ನತೆಯ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು.ಸೆರೋಟೋನಿನ್, ಡೊಪಮಿನ್ ಮುಂತಾದ ಮೆದುಳಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ
ಅಸಮತೋಲನದಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ
3. ವಸ್ತುವಿನ ದುರ್ಬಳಕೆ
ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಅಥವಾ ಡ್ರಗ್ಸ್ ದುರ್ಬಳಕೆಯ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ
4. ಕೆಲವು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಅಥವಾ ಔಷಧಿಗಳು
ಮಧುಮೇಹ, ಕ್ಯಾನ್ಸರ್, ಹೃದ್ರೋಗ ಮುಂತಾದ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಖಿನ್ನತೆಯಂತಹ ಮೂಡ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್‌ಗಳನ್ನು ತರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ
5. ಪರಿಸರ ಅಂಶಗಳು
ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ, ನಿಂದನೆ, ಬಡತನ ಅಥವಾ ಹಿಂಸಾಚಾರಕ್ಕೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಖಿನ್ನತೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.
6. ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಲಕ್ಷಣಗಳು
ಕಡಿಮೆ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಹೊಂದಿರುವ ಜನರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಿರಾಶಾವಾದಿಗಳಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮುಳುಗುತ್ತಾರೆ, ಖಿನ್ನತೆಯಂತಹ ಮೂಡ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಖಿನ್ನತೆಯ ವಿಧಗಳು
ಪ್ರಮುಖ ಖಿನ್ನತೆಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ / ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಖಿನ್ನತೆ
ನಿರಂತರ ಖಿನ್ನತೆ / ಡಿಸ್ಟೈಮಿಯಾ
ಬೈಪೋಲಾರ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್ / ಉನ್ಮಾದ ಖಿನ್ನತೆ
ಪ್ರಸವಾನಂತರದ ಖಿನ್ನತೆ
ಕಾಲೋಚಿತ ಖಿನ್ನತೆ
ಮನೋವಿಕೃತ ಖಿನ್ನತೆ
ಪ್ರೀ ಮೆನ್ಸ್ಟ್ರುವಲ್ ಡಿಸ್ಫೊರಿಕ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್
ವಿಲಕ್ಷಣ ಖಿನ್ನತೆ
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಖಿನ್ನತೆ
ಡಿಸ್ಟ್ರಪ್ಟಿವ್ ಮೂಡ್ ಡಿಸ್ರೆಗ್ಯುಲೇಷನ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್ (DMDD
ಖಿನ್ನತೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು
ಖಿನ್ನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಬದಲಾಗಬಹುದು.
ವಿಭಿನ್ನ ಜನರು – ಪುರುಷರು, ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು – ಅವುಗಳನ್ನು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಬಹುದು.
ಖಿನ್ನತೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ:
1-ಅಸಮಾಧಾನ
2-ಹಿಂದೆ ಆನಂದಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಆನಂದ ಅಥವಾ ಆಸಕ್ತಿಯ ನಷ್ಟ
3-ಹಸಿವು ಬದಲಾವಣೆಗಳು
4-ವಿವರಿಸಲಾಗದ ಅಥವಾ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಲ್ಲದ ತೂಕ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು/ನಷ್ಟ
5-ನಿದ್ರೆಯ ತೊಂದರೆಗಳು – ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ನಿದ್ರೆ, ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ
6-ಹೆಚ್ಚಿದ ಆಯಾಸ, ಶಕ್ತಿಯ ನಷ್ಟ
7-ಅಪರಾಧ ಅಥವಾ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕತೆಯ ಅಗಾಧ ಭಾವನೆ
8-ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆ,
9-ಸಾವು, ಸ್ವಯಂ-ಹಾನಿ ಅಥವಾ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ಮರುಕಳಿಸುವ ಆಲೋಚನೆಗಳು
10-ಹೇಗೋ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುವುದು, ಕೈ ತಿರುಚುವುದು ಅಥವಾ ನಿಧಾನವಾದ ಮಾತು ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶರಹಿತ ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ
ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ
ಖಿನ್ನತೆಯು ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಬಹುದಾದ ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿದೆ. ಖಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 80-90% ಜನರು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಮಾಧಾನಕರ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ರೋಗಿಗಳು ತಮ್ಮ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು.
ಔಷಧಿಗಳು
ಖಿನ್ನತೆ-ಶಮನಕಾರಿಗಳು ( antidepressents)
ಇವು ಚಿತ್ತಸ್ಥಿತಿಯ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಬಂದಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಔಷಧಿಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಔಷಧಿಗಳು ಖಿನ್ನತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಮರುಕಳಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಖಿನ್ನತೆ-ಶಮನಕಾರಿಗಳು ಒಬ್ಬರ ಮೆದುಳಿನ ರಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಖಿನ್ನತೆ-ಶಮನಕಾರಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು.
ಸೈಕೋಥೆರಪಿ
ಟಾಕ್ ಥೆರಪಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸೈಕೋಥೆರಪಿಯನ್ನು ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಬಳಸಬಹುದು
ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಇಂಟರ್ಪರ್ಸನಲ್ ಥೆರಪಿ ಮತ್ತು ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಬಿಹೇವಿಯರಲ್ ಥೆರಪಿ (CBT) ನಂತಹ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ನಿಕಟ, ಮುಖಾಮುಖಿ ಮಾತಿನ ಮೂಲಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆಲೋಚನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ CBT ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
10-15 ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅವಧಿಗಳ ನಂತರ ಗಮನಾರ್ಹ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು.
ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಕನ್ವಲ್ಸಿವ್ ಥೆರಪಿ
ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಕನ್ವಲ್ಸಿವ್ ಥೆರಪಿ (ECT) ಎನ್ನುವುದು ಬೈಪೋಲಾರ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್ ಅಥವಾ ದೊಡ್ಡ ಖಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ.
ರೋಗಿಯು ಔಷಧಿಗಳು ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸದಿದ್ದಾಗ,ಈ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇಸಿಟಿಯನ್ನು ವಾರಕ್ಕೆ 2-3 ಬಾರಿ ಒಟ್ಟು 6-12 ಬಾರಿ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸ್ಥಿತಿಯು ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮೂರು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಸುಧಾರಿಸಿದ ನಂತರ ಕನಿಷ್ಠ ಆರು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು
ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ನಿಯಮಿತವಾದ ಆಹಾರ,ನಿದ್ದೆ, ವ್ಯಾಯಾಮ,ಪೌಷ್ಟಿಕಯುಕ್ತವಾದಂತ ಆಹಾರ ಸೇವನೆ,
ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಗ್ಸ್ ಇಂದ ದೂರವಿರುವುದು,
ಪ್ರೀತಿ ಪಾತ್ರರೊಡನೆ ಮನಸ್ಸಿನ ಬೇಗುದಿ,ದುಃಖ,ಸಂಕಟಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು
ಅವರ ಜೊತೆ ಕಾಲವನ್ನು ಕಳೆಯುವುದು ಇಷ್ಟವಾದ ಹವ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಿಟಮಿನ್ ಮಿನಿರಲ್ ಕೊರತೆ ಇದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು
ಇದೆಲ್ಲವನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಖಿನ್ನತೆಯಿಂದ ಬೇಗ ಹೊರ ಬರಬಹುದು.
ಎಲ್ಲ ರೋಗಗಳಂತೆ ಖಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಬೇಗ ಗುರುತಿಸಿ ಸರಿಯಾದ ವೈದ್ಯರ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ, ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು, ಅವರು ಹೇಳುವಷ್ಟು ದಿನ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಡಾ ರುಕ್ಮಿಣಿ ವ್ಯಾಸರಾಜ 🩺
